روش کلدال یا کجلدال در شیمی تجزیه روشی برای اندازه گیری کمی نیتروژن در مواد شیمیایی است که توسط یوهان کلدال در سال ۱۸۸۳کشف شد. ه که این کار توسط دستگاه کجدال یا دستگاه هضم و تقطیر کلدال ASCO انجام می شود.
شیوه ی عملکرد دستگاه کجلدال ASCO
ساختار شیوه ی عمل دستگاه کجلدال از حرارت دادن یک ماده با اسید سولفوریک می باشد ، که ماده ی آلی را بر طبق اکسیداسیون تجزیه می کند تا به دنبال آن نیتروژن کاهش یافته به صورت سولفات آلومینیوم آزاد شود . در این مرحله سولفات پتاسیم به منظور بالا بردن نقطه ی جوش محیط ( از درجه ی سانتی گراد به ۳۷۳ درجه ) افزوده می شود . تجزیه ی شیمیایی نمونه هنگامی کامل می شود که رنگ ابتدایی تیره ی محیط به شفافیت و بی رنگی بگراید .
روش کجدال که به وسیله ی دستگاه کجلدال ASCO انجام می شود، شامل سه مرحله می شود، که باید به ترتیب به همراه دقت فراوان صورت میگیرند :
در آغاز نمونه در یک اسید سولفوریک قوی در حضور یک کاتالیزور هضم می شود ، که کمک به تبدیل آمین نیتروژن به یون های آمونیوم می کند .
یون های آمونیوم سپس به گاز آمونیاک تبدیل شده و تحت حرارت قرار داده می شود تا تقطیر شوند . گاز آمونیاک به درون یک محلول به تله انداز هدایت می شود که در آن جا حل شده و به یون آمونیوم دوباره تبدیل می شود .
در پایان میزان آمونیاکی که به تله افتاده است به وسیله ی تیتراسیون با یک محلول استاندارد مشخص و یک محاسبه صورت می گیرد .
با توجه به فاکتور هایی نظیر جهانی بودن ، دقت و قابلیت تکرار ، روش کجدال توسط دستگاه کجلدال به یک روش شناخته شده ی بین المللی به منظور تخمین محتوای پروتئینی در غذا ها و روش استانداردی تبدیل شده است که تمامی روش های دیگر با توجه به آن سنجیده می شوند . از دستگاه کجلدال هم چنین به منظور ارزیابی خاک ها ، فاضلاب ها ، کود ها و سایر مواد استفاده می شود . با آن که ، دستگاه کجلدال میزان واقعی محتوای پروتئینی را حاصل نمی دهد ، ولی نیتروژن غیر پروتئینی را به علاوه ی نیتروژن موجود در پروتئین ها مورد اندازه گیری قرار می دهد
کجلدال آسکو ASCO قابلیت اندازه گیری مقدار پروتئین، آمونیاک، ازت، اوره، زئین، الکل،TVN و ازت آزاد را دارد.