شروع یک همکاری

اتوکلاو آزمایشگاهی چیست؟

اتوکلاو آزمایشگاهی با استفاده از بخار فشرده شده در دمای بالا، تجهیزات و وسایل مختلف را استریلیزه کرده و تا حد قابل قبولی تمام آلودگی ها و میکروب های روی آن ها را از بین می برد.

اتوکلاو آزمایشگاهی از دستگاه های پرکاربرد آزمایشگاهی می باشد که جهت ضدعفونی کردن وسایل آلوده با عوامل بیولوژیکی چون مواد شیمیایی، سلول های انسانی، محیط‌ های کشت و محلول‌ها در موارد بسیاری از جمله پزشکی، دندانپزشکی، دامپزشکی، صنایع شیمیایی، صنایع مواد غذایی، آزمایشگاه میکروبیولوژی و مراکز بهداشتی کاربرد دارد.

در واقع این دستگاه با کمک حرارت بخار آب (تحت فشار) مواد و لوازم آزمایشگاهی را استریل می کند. بدین صورت که در ابتدا تمامی هوای داخل محفظه توسط یک پمپ خلا تخلیه و سپس آب درون مخزن دستگاه اتوکلاو (با دمای بالای ۱۰۰ درجه سانتی گراد) به بخار تبدیل می شود و از این طریق مواد و وسایل داخل اتاقک را استریل می‌کند.

انواع دستگاه اتوکلاو

اتوکلاو رومیزی

اتوکلاو رومیزی با داشتن حجم های ۱۵، ۱۷ و ۲۱ لیتر، عمل استریل کردن مواد و تجهیزات آزمایشگاهی را انجام می دهد.

اتوکلاو دیگی

اتوکلاو دیگی با برخوردرای از حجم های مختلف و عملکری همچون سایر دستگاه های اتوکلاو، عموما در محیط های بیمارستانی مورد استفاده قرار می گیرد.

اتوکلاو کشویی

این مدل از اتوکلاو با داشتن ساختاری ساده تر از اتوکلاو رومیزی، مواد و لوازم را با قراگیری بر روی کاست های کشویی خود، استریل می کند. همچنین دارا بودن اتوکلاو کشویی از حجم های ۲، ۵ و ۸ لیتری امکان استفاده از این دستگاه را در مراکز چشم پزشکی و دندان پزشکی فراهم نموده است.

خرید اتوکلاو آزمایشگاهی

ویژگی های اتوکلاو آزمایشگاهی

وجود دستگاه اتوکلاو آزمایشگاهی، با توجه به فعالیت های صورت گرفته در محیط های آزمایشگاه، بسیار ضروری است. این دستگاه آزمایشگاهی بر اساس نوع نیاز مصرف کنندگان در ابعاد گوناگون ۱۰، ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ لیتری طراحی می شوند. و به جهت استریل کردن از روش بخار مرطوب، عموما دارای جنس استیل می باشند.

همچنین وجود برد دیجیتال P.W.M و سیستم هایی چون کنترل سطح آب الکترونیکی، کنترل پسماند دمای المنت و کنترل میزان مصرف انرژی بر روی دستگاه، اتوکلاو آزمایشگاهی را به پرمصرف ترین دستگاه آزمایشگاهی تبدیل کرده است.

عملکرد دستگاه اتوکلاو آزمایشگاهی

عملکرد دستگاه اتوکلاو بدین صورت است که بخار تولید شده در دمای بالا توسط دستگاه از طریق لوله تعبیه شده در اطراف محفظه دستگاه به طرف بالا حرکت کرده و وارد محفظه اتوکلاو می شود و سپس تمامی مواد و لوازمی که در درون محفظه قرار داده شده اند در داخل بخار استریل می شوند و پس از آن به وسیله لوله خروجی از محفظه خارج می شود. محفظه دستگاه مجهز به سیستمی است که مانع خروج بخار از محفظه می‌شود و در زمان بالا رفتن فشار مانع باز شدن درب میشود. در درون دستگاه نیز یک شیر کنترل کننده فشار تعبیه شده است که فشار داخل محفظه را کنترل می‌کند تا فشار از حد مجاز تجاوز نکند. فشار بخاری که وارد محفظه می شود، بیشتر از فشار معمولی اتمسفر است و به همین دلیل دمای آن در از ۱۲۰ تا ۱۴۰ درجه سانتیگراد متغیر است.

نکته: از آنجایی که کار با دستگاه اتوکلاو آزمایشگاهی تا حدودی خطرناک است لازم است تا افراد حتما در حین و پایان کار، همه نظارت های لازم را انجام دهند و در طی این فرآیند دستگاه را به حال خود رها نکنند.

همچنین لازم است تا مصرف کنندگان یک بار در طول هفته، تمامی بخش ها، دریچه ها و قسمت های داخلی و خارجی این دستگاه را تمیز نمایند.

اجزای اتوکلاو آزمایشگاهی

ساده ترین نمونه اتوکلاو، نمونه کوچک و رومیزی آن است که در زیر به بررسی اجزای مختلف آن میپردازیم.

از نظر اجزا و نحوه عملکرد، میتوان گفت تقریبا تمامی انواع اتوکلاو یکسان هستند اما با جزئیات متفاوت.

اتاق فشار

محفظه فشار جزء اصلی اتوکلاو بخار است که از یک محفظه داخلی و یک پوشش بیرونی تشکیل شده است.

محفظه داخلی از استیل یا فولاد ضد زنگ ساخته شده است که در داخل محفظه بیرونی ساخته شده از یک قاب آهنی و یا استیل قرار گرفته است.

اتوکلاو هایی که در آزمایشگاه های مراقبت های بهداشتی استفاده می شوند دارای یک محفظه بیرونی هستند که با بخار پر می شود تا زمان رسیدن به دمای استریل سازی کاهش یابد.

محفظه داخلی جایی است که در آن لوازمی که باید استریل شوند قرار داده می شود. اندازه محفظه فشار از 25 لیتر تا 3000 لیتر متغیر است.

درب اتوکلاو

قسمت مهم بعدی اتوکلاو درپوش یا درب اتوکلاو است. هدف از درپوش این است که فضای خارج از اتمسفر را ببندد و در داخل اتوکلاو یک حالت استریل شده ایجاد کند.

درب اتوکلاو از اجزای مختلف دیگری مانند موارد زیر تشکیل شده است:

فشارسنج

یک فشار سنج روی درب اتوکلاو وجود دارد تا نشان دهنده فشار ایجاد شده در اتوکلاو در حین استریل سازی باشد. فشارسنج بسیار ضروری است زیرا ایمنی اتوکلاو و شرایط کارکرد عملیات را تضمین می کند.

واحد تخلیه فشار/ سوپاپ

یک سوپاپ روی درب اتوکلاو همان صدای زودپز است.

سوپاپ فشار داخل محفظه را با آزاد کردن مقدار مشخصی بخار کنترل می کند.

دریچه اطمینان

یک شیر ایمنی روی درب اتوکلاو وجود دارد ، که در مواردی که اتوکلاو عملکرد خود را انجام ندهد یا فشار داخل به طور غیرقابل کنترل افزایش یابد بسیار مهم است.

این شیر دارای یک لایه لاستیکی نازک است که برای رهایی از فشار و جلوگیری از خطر انفجار وجود دارد.

مولد بخار

یک ژنراتور بخار الکتریکی یا دیگ بخار در زیر محفظه وجود دارد که از یک سیستم گرمایش الکتریکی برای گرم کردن آب و تولید بخار در محفظه داخلی و خارجی استفاده می کند.

سطح آب موجود در محفظه داخلی حیاتی است که اگر از مقدار مشخصی کمتر باشد، احتمال سوختن سیستم گرمایش وجود دارد.

به طور مشابه ، اگر آب بیش از حد لازم باشد ، ممکن است با سینی ها و سایر اجزای موجود در داخل محفظه تداخل داشته باشد.

مولد خلاء (در صورت وجود)

در برخی از انواع اتوکلاوها ، ژنراتور خلاء جداگانه ای وجود دارد که هوا را از داخل محفظه بیرون می کشد تا خلا در داخل محفظه ایجاد شود.

وجود برخی از حفره های هوا در داخل محفظه ممکن است از رشد میکروارگانیسم های مختلف حمایت کند. به همین دلیل است که محفظه خلاء جزء مهمی از اتوکلاو است.

سیستم خنک کننده پساب

بسیاری از اتوکلاوها دارای سیستم خنک کننده پساب قبل از ورود به لوله های تخلیه هستند. این سیستم به دلیل ارسال آب جوش از اتوکلاو از هرگونه آسیب به لوله زهکشی جلوگیری می کند.

برخورداری از دو صفحه دایره ای مدرج شده جهت نشان دادن میزان فشار محفظه (فشار چمبر) و فشار دستگاه
داشتن دکمه هایی بر روی بدنه جهت انتخاب مواد مورد نظر (جامد یا مایع) برای استریل شدن
وجود یک نمایشگر بر روی بدنه جهت نشان دادن میزان و درجه حرارت
برخورداری از قسمتی به نام چمبر که وسایل جهت استریل شدن بر روی سینی هایی در درون آن ها قرار می گیرند
مخزن آب، جهت ذخیره آب لازم برای استریل کردن برای مواد داخل دستگاه اتوکلاو آزمایشگاهی
اتاقک استریلیزاسیون برای استریل کردن وسایل و مواد که هنگام انجام فرآیند، از بخار پر می شود.
داشتن خشک کن هایی به منظور خشک کردن مواد و وسایل استریل شده و رطوبت گیری از آن ها
برخورداری از بویلر هایی با توان ۲۲۰۰ وات و حجم ۴۰۰ سی سی، جهت گرم گردن آب برای تولید به بخار
مجهز به درب جدا کننده فضای خارجی از فضای استریل شده
برخورداری اتوکلاو ازمایشگاهی از دو فشار سنج درونی و داخلی (که فشار سنج بیرونی، فشار بخار اتاقک بیرونی و فشار سنج داخلی یا اتاقک، فشار بخار محفطه استریلیزاسیون را نشان می دهد.)
پمپ و مخزن وکیوم که وظیفه آن جمع کردن بخار های آب برگشتی می باشد (این بخار آب به جهت تماس و برخورد با وسایل و مواد در هنگام فرآیند، برای به کار گیری مجدد قابل استفاده نمی باشد.)

نکات مهم جهت استفاده از دستگاه اتوکلاو آزمایشگاهی

برای جلوگیری از هرگونه خطرات احتمالی چون سوختگی، بلافاصله پس از اتمام کار اتوکلاو آزمایشگاهی، نمونه ها را از دستگاه خارج ننمایید. ابتدا دستگاه را خاموش کرده و سپس با باز کردن دریچه خروج بخار، فشار دستگاه را به حالت عادی (صفر) برسانید و سپس در دستگاه را باز نمایید.
درصورت استریل کردن لوازم آزمایشگاهی، پس از اطمینان کامل از خشک شدن، آنها را از دستگاه اتوکلاو آزمایشگاهی خارج نمایید.
به دلیل عدم نفوذ بخار آب در چربی، بهتر است برای استریل کردن لوازم چرب، از دیگر روشهای استریلیزاسیون استفاده نمایید.
مدت زمان استریل کردن مواد با یکدیگر متفاوت است. بنابراین با توجه به نوع مواد، تایم استریلیزاسیون اتوکلاو آزمایشگاهی را مشخص نمایید.

به‌عنوان مثال: محلول ها در دمای ۱۲۰ درجه سانتی گراد، تنها به مدت چند دقیقه اتوکلاو می شوند، در حالی که برای استریل کردن مواد و نمونه های عفونی (چون محیط کشت) حداقل ۱ ساعت زمان لازم است.

روش های استریل کردن مواد

فرآیند استریلیزاسیون مواد و تجهیزات آزمایشگاهی، از طریق ۴ روش زیر انجام می شود:

بخار مرطوب

در استریل کردن مواد به روش بخار مرطوب، همانند دستگاه اتوکلاو، با کمک بخار اشباع شده فرآیند استریلیزاسیون صورت می گیرد.

گرمای خشک

از طریق گرمای خشک، عمل استریل کردن مواد در دمایی بین ۱۴۰ الی ۱۸۰ درجه سانتی گراد انجام می شود.

پرتودهی

استفاده از پرتودهی اشعه X (گاما) از دیگر روش های استریل کردن مواد می باشد.

گاز اتیلن اکساید

در این روش برای عمل استریل کردن از گاز اتیلن اکساید در دمای ۶۰ الی ۷۰ درجه سانتی گراد استفاده می شود.

آسکو فود به تولید و عرضه تجهیزات آزمایشگاهی(صنایع غذایی ، خوراک دام وطیور آبزیان و آکرودیته)در ظرفیت مورد نظر میپردازد که برای برقراری ارتباط با این تیم و اطلاع از ویژگی های هر یک از محصولات و دریافت مشاوره رایگان قبل از خرید باما در ارتباط باشید.